Haber: Av. Uluç Ali Demir - Buğrahan Doğangil
Eskişehirspor’un “Anonim Şirket” olması uzun yıllardır, zaman zaman şehir gündemine gelen bir konu. Fakat Eskişehirspor A.Ş. kurulması konusu bugünkü kadar hiçbir zaman sık gündeme gelmemiş ve gündemde kalmamıştı. Dernek statüsünde yönetilen spor kulüpleri için tüzük değişikliği yapmanın zorunlu hale getirilmesinin ardından Eskişehirspor’un önünde iki seçenek vardı. Eskişehirspor’un mevcut yönetiminin önerisiile 2023 yılı Haziran ayında düzenlenen Olağanüstü Genel Kurul’da yapılan oylama sonucunda, üyelerin çoğunluk oyu ile Eskişehirspor’un “Spor Kulübü” statüsüne geçişini onayladı. Böylece Eskişehirspor spor anonim şirketi değil spor kulübü olarak yoluna devam etme kararı aldı. Bu karar sonrasında Eskişehirspor kulübü tüzüğü de haliyle değişikliğe uğradı.
Eskişehirspor A.Ş. mutlaka kurulması gerekiyor konusunu Olağan Mali Genel Kurulu’nda gündeme getiren İyi Parti Eskişehir Milletvekili Sayın Nebi Hatipoğlu oldu. Bilindiği üzere Sayın Hatipoğlu geçmiş dönemde Eskişehirspor başkanlığı da yaptı ve başarılı bir dönem geçirdi. Nebi Bey halen de Eskişehirspor’a yardım konusunda ciddi adımlar atıyor ve milletvekili olduktan sonra özellikle Eskişehirspor A.Ş.’in bir an önce kurulması gerektiğine yaptığı vurguyu iyice artırdı. Geçtiğimiz günlerde bir grup basın mensubuna özel açıklamalarda bulunan Sayın Nebi Hatipoğlu’nun, aslında daha önce de dile getirdiği bir konuya dikkat çekmek istediğini görüyoruz. Hatipoğlu’nun basına yansıyan konuşmalarında “Eskişehirspor A.Ş. ayrı bir şirket olacak ve Eskişehirspor Spor Kulübü bugünkü haliyle yoluna devam edecek.” şeklinde bir ifadesi var. Nebi Hatipoğlu’nun aynı zamanda “Şirketi biz Firuzhan Kanatlı, Sinan Özeçoğlu ve Celalettin Kesikbaş ile birlikte kuracağız. Tek başına benimle bu iş olmaz. Hatta şirkete sermaye koyacağız ve şirket ayrı dernek ayrı şekilde idare edilecek. Fakat gelirler şirkette olacak. Spor kulübü yönetimini de şirket yönetimi olarak biz belirleyeceğiz.” şeklinde bir açıklama yaptığını da görüyoruz. Peki, Sayın Hatipoğlu’nun bahsettiği tırnak içinde özerk olacak Eskişehirspor A.Ş. nasıl kurulabilir? Ya da Eskişehirspor A.Ş’yi kurmanın farklı yolları var mı bu sorulara cevap bulmak gerekiyor.
Eskişehirspor bir spor kulübü olarak yola devam etse de halen Eskişehirspor A.Ş. kurulabilir. Peki, bu nasıl mümkün olabilir? Bunu bizlere Eskişehirspor kulüp tüzüğü ve “Yeni Spor Yasası”nda yer alan, spor kulüplerinin anonim şirket kurmasına ilişkin kanun aslında net şekilde anlatıyor. Fakat elbette bu kanunları ve tüzük maddelerini vatandaşların direkt olarak anlaması çok zor. Konu ile ilgili kişilerin açıklıkla Eskişehirspor A.Ş. nasıl kurulur meselesini kamuoyuna aktarması gerekiyor.
Spor hukuku alanında çalışmaları olan Av. Uluç Ali Demir ve Eskişehir Haber26 spor muhabiri Buğrahan Doğangil, Nebi Hatipoğlu’nun bahsettiği projenin hukuken ve kulüp tüzüğüne bağlı olarak nasıl hayata geçirilebileceğini Eskişehir Haber26 okuyucuları için özel bir haber ile açıklıyor!
Eskişehirspor A.Ş. kurulması sürecindeki kanun ve tüzük esasları neler?
“Yeni Spor Yasası” ile spor kulüpleri genel kurulda alınacak kararla “Spor Anonim Şirketi” kurabiliyor. “Spor anonim şirketi, yeni bir anonim şirket türü olup başta en az 1 milyon TL sermaye konulması olmak üzere yasada belirtilen yükümlülüklerin yerine getirilmesi şartıyla Gençlik Spor Bakanlığı nezdinde tescil ile kurulabiliyor. Spor anonim şirketlerinin bir spor kulübüyle bağlantılı olması halinde, o kulübün şirket üzerinde Türk Ticaret Kanunu anlamında hakimiyeti şart olarak düzenlenmiş. Yani arada bağlantı olması halinde şirket, kulübün etkisi ve büyük oranda yönetim ve denetimi altında olacaktır. Ancak yeni spor yasasına bağlı olarak çıkan Spor A.Ş Tebliği, spor anonim şirketinin spor kulübünden tamamen bağımsız olabilmesine de olanak sağlıyor. Tabi bu durumda tamamen ayrı iki tüzel kişiden söz edilecektir. Şayet tamamen ayrı bir yapı kurulmayacaksa bir spor anonim şirketi kurulması için bu yöndeki kararın mevzuatta ve tüzükte belirtilen toplantı ve karar alma nisapları yerine getirilerek Eskişehirspor genel kurulundan geçmesi gerekiyor.” Yani, Eskişehir spor kulübünün genel kurula giderek, üyelerin3’te 2’sinin mecburi katılımı sonrasında oy çokluğu ile; ya da ilk toplantıda tüzük gereği yeterli sayı sağlanamamışsa, ikinci toplantıda yalnızca oy çokluğu ile alınan bir karar doğrultusunda Eskişehirspor Spor Kulübü’ne bağlı bir Spor A.Ş kurulması mümkün.
Mevcut Eskişehirspor yönetimi ve kulüp üyeleri, 2022 yılının Nisan ayında yürürlüğe giren 7405 Sayılı Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları yasası gereği yapılan tüzük değişikliği ile; dernek statüsüne mecburi olarak veda edilirken, Spor A.Ş kurma yoluna girmenin doğru olmadığını ve bunun Eskişehirspor’un hali hazırdaki maddi durumuyla paralel olarak pek mümkün olmadığını açıkça belirttiler. Zaten Sayın Hatipoğlu da bu seçenekten yana bir açıklamada bulunmadığı için bugün kulübün böyle bir yola gitmesi pek olası görünmüyor.
Kulübün aldığı genel kurul kararı neticesinde Eskişehirspor A.Ş kurulması halinde, 7405 Sayılı yasa gereği kesinlikle bu şirkette Eskişehirspor Spor Kulübünün hakim durumda olması gerekmektedir. Bu durum yasada çok net biçimde zikredilmiştir. Bunun aksi bir durum ancak Eskişehirspor Spor Kulübünden tamamen bağımsız olarak kurulabilecek bir Spor A.Ş.’in düşünülmesiyle mümkün hale gelebilir ki, bu durumda ise kurulacak şirketin, kulübün yönetimini belirlemesi söz konusu olamaz.
Yani Nebi Bey’in bahsettiği bağımsız Eskişehirspor A.Ş. meselesine geldiğimizde görülen tablo şu şekildedir: Eskişehirspor Spor Kulübü’nden tamamen ayrı, bir anonim şirketi nasıl kuruluyorsa, bu esaslar izlenerek bir Eskişehirspor A.Ş. kurmak mümkün. Bu doğrultuda Eskişehirspor A.Ş. projesini hayata geçirmekte bir beis görünmüyor. Ancak, eğer Eskişehirspor A.Ş. tamamen spor kulübünden ayrı bir şirket olursa şirketin “spor kulübü” yönetimi üzerinde hukuki veya yönetimsel bir yaptırımı olması imkansız hale geliyor. Yani, Eskişehirspor A.Ş. yönetiminin Eskişehirspor Spor Kulübü yönetimini seçme veya atama gibi bir yetkisi bulunmuyor.
Nebi Bey’in açıklamalarına göre Eskişehirspor A.Ş. yönetiminde bulunması planlanan isimler şehrin nüfuzlu insanları olacak gibi görünüyor. Nebi Bey’in düşüncesi nedir bilinmez ama şirket kurulduktan sonra, şirket yönetiminin ancak “rica” yolu ile Eskişehirspor yönetiminde bulunmasını istedikleri kişileri kamuoyunun gündemine taşıma ve talepte bulunma ihtimalleri var. Amiyane tabirle araya hatır gönül koyarak yönetimi biz belirleyelim deme şansları mevcut. Fakat elbette bu tamamen varsayımsal bir ihtimal. Yasal olarak böyle bir durum söz konusu değil, zaten Sayın Hatipoğlu’nun ağzından da böyle bir söz çıkmış değil. Eğer şirket, Eskişehirspor Spor Kulübü’nden ayrı bir şekilde kurulacaksa şirketin kulüp üzerinde yasal bir hak iddia etmesi mümkün görünmüyor. Eskişehirspor A.Ş. kuruluş projesi gündeme getirilirken bu konunun da detaylı olarak masaya yatırılması gerekiyor.
Eskişehirspor A.Ş. kurulması yolundaki en olası seçenek ne?
Eskişehirspor Spor Kulübü’ne bağlı bir Eskişehirspor A.Ş. kurmak en makul yol görünüyor. Eğer Sayın Hatipoğlu ayrı bir şirket derken bu “özerk” seçenekten bahsediyorsa bu seçenek üzerinden hareket etmek için mevcut Eskişehirspor yönetiminin hamle yapması gerekiyor. Mevcut yönetimin “spor kulübü” üzerinden şirket açmaya onay vermesi gerekiyor. Ya da bir Olağanüstü Genel Kurul kararı alarak bu kurulda, Eskişehirspor Spor Kulübü’ne bağlı bir şirket kurmak konusunu gündeme taşıması gerekiyor. Bu basamaklar tamamlandıktan sonra ilk toplantıda üyelerin 3’te 2’sinin mecburi katılımı şartıyla oy çokluğu ile ya da iş ikinci toplantıya kalarak oy çokluğuyla projenin kabul edilmesi gerekiyor.
Bunun aksi bir durumda ise Olağan Genel Kurul’da Eskişehirspor kongre üyesi olan isimlerden, oy kullanma hakkı olanların “en az 10’da 1’i”nin genel kurul gündemine konunun taşınması için teklifte bulunması gerekiyor. Yoksa Genel Kurul gündemini Eskişehirspor Spor Kulübü yönetimi belirleme hakkına sahip. Şayet kurulda “10’da 1” oranında irade oluşur ve Eskişehirspor A.Ş. konusu Olağan Genel Kurul’da gündeme alınırsa oy çokluğu ile bu şirketin “Yeni Spor Yasası” esaslarına ve “Spor anonim şirketi” kurma esaslarına uygun şekilde kurulması mümkün.
Fakat bu defa da şirketin Eskişehirspor Spor Kulübü yönetiminden birçok konuda, bağımsız hareket etme imkanı ortadan kalkıyor. Yine, Eskişehirspor A.Ş. yönetiminin spor kulübü yönetimi üzerinde bir yaptırım yetkisi olmuyor. Aksine Eskişehirspor Spor Kulübü yönetimi kulübe bağlı şirketin örneğin; şirket hisselerini Borsa İstanbul’da yatırıma açma gibi konularda yetkisini alması gerekiyor. Yani, şirket yönetimi bu seçenekte de Eskişehirspor Spor Kulübü yönetimini belirleyemiyor ve yönetemiyor.
Tüm bu bilgiler ışığında, konuya tekrar baktığımızda Eskişehirspor A.Ş. yönetiminin spor kulübünü yönetmesi konusunda hukuki bir yol mevcut değil. Bu şirketleşme projesinin hangi seçenek üzerinden planlandığı ve sürecin nasıl işletileceğinin kamuoyu ile ivedilik ile paylaşılması gerekiyor.