Giresun, Karadeniz'in kıyısında yer alan ve tarih boyunca çeşitli uygarlıkların etkisi altında kalmış zengin bir tarihi geçmişe sahip bir şehirdir. Giresun'un tarih sahnesindeki rolünü ve bu şehrin zengin mirasını anlamamıza yardımcı olacak detaylarla birlikte, Giresun'un tarih yolculuğuna çıkmaya hazır mısınız?
Giresun'un Kökenleri ve Antik Dönem Etkisi
Giresun'un kökenlerine dair izler, M.Ö. 7. yüzyıla kadar uzanmaktadır. Bu dönemde Kimmerler ve Sakaların Karadeniz'e göç ettiği ve Oğuz unsurlarının bu bölgeye yerleştiği bilinmektedir. Aynı dönemde Yunan yazar ve filozof Ksenophon'un "Anabasis" adlı eseri, Miletoslular devrine ışık tutmaktadır. Miletoslular, Akdeniz ve Marmara kıyılarında birçok koloni kurduktan sonra M.Ö. 8. yüzyılda Sinope, Amisos, Kotyora ve Trapezus gibi şehirleri kurarak bu bölgede etkili olmuşlardır.
Giresun'un eski adı olan "Kerasus," günümüz Giresun şehrinin batısında bulunan Çıtlakkale mahallesinde yer almaktaydı. Adının "keras," yani "boynuz" kelimesinden türediği ve şehrin iki koyu andıran yarımadaya sahip olmasından kaynaklandığı düşünülmektedir. Ancak bazı tarihçilere göre adı, çevrede bol miktarda bulunan kiraz ağaçlarından geldiği düşünülmektedir. Giresun adının kökeni konusundaki bu iki farklı görüş hâlâ tartışılmaktadır.
Giresun'un Tarihi Dönemlerdeki Rolü
Giresun, tarih boyunca farklı uygarlıkların denetimine girmiş ve önemli olaylara tanıklık etmiştir. M.Ö. 183 yılında Pontus Kralı 1. Pharnakes'in Sinope'u alması üzerine başşehir buraya taşınmış ve Kerasus da Pontus Devleti'nin egemenliği altına girmiştir. Daha sonra bölge, Bizans İmparatorluğu'nun denetimine geçmiştir. 1204 yılında Haçlıların İstanbul'u ele geçirmesiyle Trabzon Rum İmparatorluğu kurulmuş ve Giresun da bu devletin sınırları içerisinde yer almıştır.
Giresun'un Türk varlığı, Orta Anadolu'dan gelen Türkmen boylarıyla başlamıştır. Özellikle Çepni Türkmenlerinin bölgeye yerleşmeye başlamasıyla Giresun'un Türkleşmesi hız kazanmıştır. Anadolu Selçuklu Beylikleri döneminde Türkmenler, Giresun ve çevresini ele geçirerek bölgeyi kontrol altına almışlardır. XIII. ve XIV. yüzyıllarda Çepni Türkmenlerinin akınlarıyla Giresun'da Türk varlığı daha da belirgin hâle gelmiştir.
Bayram Bey ve Giresun'un Türkleşmesi
XIV. yüzyılın başlarında Çepni Türkmenlerinin bölgeye akınları sırasında Giresun'un fethedildiği düşünülmektedir. Bu dönemde Bayram Bey ve Çepni Türkmenleri bölgede etkili olmuş ve Giresun'un Türkleşmesine önemli katkıda bulunmuştur. XV. ve XVI. yüzyıllarda Bayram Bey ve oğlu Hacı Emir Bey döneminde Giresun ve çevresi Bayramlu Beyliği olarak anılmıştır. Bayram Bey aynı zamanda Ordu bölgesinin de kontrolünü ele geçirerek bölgenin Türk hakimiyetine girmesini sağlamıştır.
Giresun'un Zengin Tarihi Mirası
Giresun'un tarih boyunca farklı uygarlıkların etkisi altında kaldığı ve Türk varlığının bu topraklarda kökleştiği görülmektedir. M.Ö. antik dönemlerden itibaren Giresun'un önemi ve etkisi, bu coğrafyanın zengin ve çeşitli tarihini anlamamız açısından büyük önem taşır. Giresun'un tarihi mirası, bu topraklarda yaşanan olayların izlerini taşıyan anıtlar, kalıntılar ve kültürel zenginliklerle doludur.