Bir mesleği yasalara uygun ifa edebilmek için gerekli şartlar mevzuat sistemimizde açık olarak ifade edilmiştir.
Emlak danışmanları için bu mevzuat Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelik’tir. Yönetmelik, emlak danışmanı olma, emlak işletmesi kurma ve emlak işlemlerinde iş ve işlemlerin nasıl yapılacağına yönelik hükümlerden oluşmaktadır.
Bu mevzuat ile birlikte emlak danışmanlarının emlak sektörünü yakından ilgilendiren Türk Borçlar Kanunu, İmar Kanunu, Köy Kanunu, Tapu Kanunu, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu gibi birçok mevzuat hakkında da bilgisi olması gerekir.
Emlak işletmesi nasıl açılır?
Emlak işletmesi açabilmenin en önemli şartı Ticaret Bakanlığından yetki belgesi alınmasıdır. Bu belgeyi alabilmek için aşağıdaki şartların oluşması gerekir.
- 18 yaşını doldurmuş olması,
- En az ilköğretim mezunu olması,
- Milli Eğitim Bakanlığı, üniversiteler veya Milli Eğitim Bakanlığınca yetkilendirilen kurum ve kuruluşlarca taşınmaz ticareti konusunda verilen en az yüz saatlik eğitimde başarılı olması,
- Meslek odasına kayıtlı olması,
- Gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olması,
- Sorumlu emlak danışmanlarından en az birinin seviye 5 mesleki yeterlilik belgesine sahip olması,
- İflas etmemiş veya iflas etmiş olsa bile 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu hükümlerine göre itibarının yerine gelmiş olması,
- Kasten işlenen bir suçtan dolayı beş yıldan fazla kesinleşmiş hapis cezası almamış veya devletin güvenliğine yönelik, zimmet, irtikâp, kaçakçılık, vergi kaçırma, cinsel saldırı, fuhuş, kumar için yer sağlamak gibi suçlardan hüküm giymemiş olmak,
- Yetki belgesi başvurusunun yapıldığı tarihten önceki son beş yıl içinde ön lisans, lisans ve lisansüstü mezunlarının en az altı ay; bunların dışında kalanların ise en az on iki ay emlak danışmanlığı veya sorumlu emlak danışmanlığı yapmış olmak. Deneyim süresini SGK ve Ticaret Bakanlığı kayıtları ile belgeleyebilirsiniz.
Emlak işletmesinin açılacağı iş yerinin özelliği.
İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik kapsamında ilgili belediyeden iş yeri açma ve çalışma ruhsatı alınması zorunludur.
Ruhsat için iş yerinin özelliği.
Taşınmaz ticaretinde ortak hükümlere ilave olarak aşağıdaki şartlar aranır:
1- Faaliyet alanı, ilgili mevzuatı uyarınca bağımsız bölüm niteliğine sahip olacaktır.
2- Faaliyet alanı, en az yirmi metrekare olacaktır. Ancak birden fazla tacir veya esnaf ve sanatkârın faaliyet gösterdiği iş yerinde faaliyet alanı her bir tacir veya esnaf ve sanatkâr için beş metrekare artırılarak hesaplanacaktır.
3- İçinde idari büro ve kabul yeri ile dosyalama işleminin fiziksel olarak yapılması durumunda arşiv bölümü bulunacaktır.
4- İkamet amacıyla kullanılmayacaktır.
5- Taşınmaz ticaretinden başka ticari faaliyette bulunulmayacaktır.
Ortak hükümler ise;
- Engellilerin işyerine giriş ve çıkışları için gereken kolaylaştırıcı tedbirlerin alınmış olması,
- İtfaiye raporu olması,
- Tapu cinsinin işyeri ve yapı kullanma izin belgesi olması, (Yapı kayıt belgesi de olabilir.)
- Tuvalet ve lavabo bulunması gibi özelliklerde olması zorunludur.
Yukarıda belirtilen şartlar yerine getirildikten sonra Ticaret Bakanlığının taşınmaz ticaretiyle ilgili web sayfası üzerinden yetki belgesi almak üzere başvuru yapılmalıdır. Başvuru sırasında sizden meslek odası kayıt belgesi, diploma, seviye 5 mesleki yeterlilik belgesi ve deneyim şartı belgesi istenecektir. Ancak değişen teknoloji kapsamında gerekli olan belgeler ilgili kurumlardan online olarak sisteme eklenebilir.
Eğer aşağıda belirtilen okulların ilgili bölümlerinden mezun olmuşsanız, mesleki yeterlilik belgesi ile deneyim şartından muafiyet sağlanmıştır.
Kaynak: Ticaret Bakanlığı
Başvuru sonrası yapılacak inceleme ve araştırma sonrası herhangi bir eksiklik tespit edilmezse sistem üzerinden yetki belgeniz onaylanacaktır. Belgeyi bir yazıcıdan çıktı alıp işyerinize asabilirsiniz.
Emlak işletmesinde çalışmak isteyen emlak danışmanları hangi şartlara tabidir?
Emlak işletmesi açılmasına yönelik meslek odası kaydı, vergi mükellefi olma ve deneyim şarttı haricinde istenen diğer şartlara sahip olunmalıdır. Ayrıca seviye 4 veya 5 mesleki yeterlilik belgesi zorunludur.
Eğer yukarıda belirtilen okulların ilgili bölümlerinden diplomanız varsa mesleki yeterlilik belgesi şartı bulunmamaktadır.
Emlak işletmeleri, bünyesinde çalışan ve gerekli şartlara sahip emlak danışmanlarını SGK ile Ticaret Bakanlığına bildirimde bulunmalıdır. Bu bildirim ile emlak danışmanları yasal çalışma süresini tamamlayıp emlak işletmesi açabilecektir.
Emlak işletmelerine bağlı alt işletmeler veya şubeler nasıl açılır?
Emlak işletmenizi sözleşme yaptığınız bir işletmeye bağlı olarak veya şubesi olarak açabilirsiniz. İşletmeniz ayrı bir adreste olabileceği aynı işletme içerisinde de olabilir. Aynı işletme içinde olması halinde ana işletmenin en az 25 m2 kullanım alanı bulunması gerekir. Burada aynı işletme içinde faaliyet gösterecek her alt işletme için en az 5 m2 alan bulunması zorunludur. (İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik EK-1/O-2)
Kurulacak alt işletmeye veya şubeye ait oda kaydı, vergi dairesi kaydı ve belediye ruhsat işlemleri alt işletmeyi kuracak emlak danışmanı tarafından, Ticaret Bakanlığına kayıt ve yetki belgesi talep işlemleri ise ana işletme tarafından yapılacaktır.
Bir veya daha fazla alt işletme veya şube kurulması halinde yetki belgesi numarası ana numara ile birlikte -001, -002 numara sırasıyla devam edecektir. Örneğin, ALLES Gayrimenkul yetki belgesi numarası 2600577’dir. Sözleşme ile kurulan ve aynı adreste veya başka bir yerde faaliyet gösteren alt işletmenin yetki belgesi numarası 2600577-001’dir.
Burada unutulmaması gereken bazı önemli konular vardır.
1) Deneyim şartına sahip olmadan emlak işletmesi açabilirsiniz.
2) Şube veya alt işletmeye yetki belgesi alındığı tarihten itibaren yukarıda belirtilen deneyim şartı süresini doldurduktan sonra bağımsız emlak işletmesi açabilirsiniz.
3) Ana işletmenin yetki belgesinin iptal edilmesi halinde sözleşmeli işletmelerinin veya şubelerin de yetki belgeleri iptal edilir. Bu durumda herhangi bir hatalı davranışınızın olmadığı halde bir anda yetkisiz işletme haline gelebilirsiniz.
4) Alt işletme olarak sözleşmeniz süreli yapılmışsa süre bitiminde yetki belgeniz iptal edilir.
Kaynak :
· Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelik
· İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik
